Begripsvorming is de motor achter leren, in welke taal dan ook. Voor leerlingen in tweetalig onderwijs (tto) is dit extra belangrijk: ze verwerven niet alleen kennis over onderwerpen, maar ook de taal om die kennis te uiten. Hoe ondersteun je als docent begripsvorming op een slimme manier, zeker bij complexe vakken als biologie en aardrijkskunde?

In talige vakken is de omvang van de woordenschat vaak een indicator voor begrip. Kenners stellen dat een leerling een begrip zo’n 7 tot 15 keer moet tegenkomen om het in het langetermijngeheugen op te kunnen slaan. Dit benadrukt het belang van herhaling in allerlei contexten. Voor tto is de Engelse taal hierbij nog een extra uitdaging. Leerlingen hebben vaak – zeker in het begin – een beperkte woordenschat en moeite met lezen, waardoor tekstbegrip achterblijft. Dit maakt een gerichte aanpak nog belangrijker.

Tweetalig onderwijs draait om meer dan taalvaardigheid; het is een samenspel van taal, concepten en kritisch denken. De uitdaging voor tto-docenten is ervoor zorgen dat leerlingen complexe onderwerpen begrijpen waarbij ze niet compleet terugvallen op de moedertaal. Vreemde taal en inhoud moeten hand in hand gaan. Concepten zoals CLIL (Content and Language Integrated Learning) ondersteunen dit, maar hoe vertaal je die naar de praktijk?

Visualisaties, meertalige strategieën en scaffolding helpen hierbij. Gebruik bijvoorbeeld een visuele cyclus om fotosynthese in biologie uit te leggen.

Een voorbeeld van een meertalige strategie is het laten noteren van kernbegrippen in het Engels en deze naar het Nederlands vertalen (of andersom) om zowel taalontwikkeling als begrip te versterken. En scaffolding ondersteunt het begrip door dit stap voor stap op te bouwen, te beginnen met eenvoudige taal en hulpmiddelen zoals een woordweb en geleidelijk over te gaan naar complexere taal.